Steeds meer jongeren tegen roken en vapen, maar tabaksindustrie blijft ze verslaafd maken
Hoewel bijna alle jongeren roken en vapen schadelijk (90%) en verslavend (78%) vinden, lukt het de tabaksindustrie nog altijd om pubers verslaafd te maken. Dat blijkt uit nieuw onderzoek* van de Rookvrije Generatie (Hartstichting, KWF en Longfonds). In 2022 lag dit bewustzijn onder jongeren een stuk lager: toen vond 74% vapen schadelijk en 66% verslavend.
Opvallend is ook dat driekwart van de jongeren inmiddels vindt dat vapen helemaal verboden zou moeten worden. In 2022 was dat nog 59%. De forse toename laat zien dat jongeren zelf steeds kritischer worden - en zich steeds bewuster zijn van de risico’s.
Toch betekent dit volgens de Rookvrije Generatie helaas niet dat pubers geen slachtoffer meer zijn van de tabaksindustrie. Integendeel. Tieners zijn nog steeds een prooi van deze industrie die maar één doel heeft: deze jongeren verslaafd maken om daarmee levenslange klanten te winnen.
De tabaksindustrie wordt onterecht gezien en behandeld als een normale industrie. Uit de schadelijke producten die deze industrie verkoopt blijkt het tegenovergestelde. Daarom lanceert de Rookvrije Generatie vandaag de campagne ‘Jong Geleerd’, waarin volwassen rokers terugblikken op hun eerste sigaret als kind. Hun verhalen onderstrepen dat beginnen met roken geen vrije keuze is — en dat de industrie hier doelbewust op stuurt.
“Had ik geweten dat het zo verslavend was, was ik er nooit mee begonnen.”
“Als je jong bent snap je nog niet hoe verslavend het is. Je vond het hip en stoer. Je wilde bij de grote jongens horen. Pas later ontdek je dat je niet meer vanaf kan komen.”
Hoogleraar Willemsen: "Roken is geen vrije keuze"
De testimonials in ‘Jong Geleerd’ laten duidelijk zien: beginnen met roken is geen vrije keuze. Pubers worden op geraffineerde wijze door de tabaksindustrie verslaafd gemaakt, lang voordat zij zelf beseffen waar ze aan beginnen.
“De tabaksindustrie verkoopt nicotine, één van de meest verslavende stoffen die we kennen”, zegt Marc Willemsen, hoogleraar Tabaksontmoediging. “Het maakt deze industrie niet uit met welke producten ze hun geld verdienen, overal zit nicotine in. En er zijn heel veel stoffen toegevoegd om het roken en vapen nog verslavender te maken.” Bovendien worden de nicotineproducten zo aantrekkelijk gemaakt dat het volgens Willemsen voor jongeren waanzinnig moeilijk is om daar nee tegen zeggen. Willemsen: “Als je dit goed tot je door laat dringen, dan kun je niet meer spreken van een vrije keuze.”
De campagne Jong Geleerd maakt volgens de Rookvrije Generatie pijnlijk duidelijk hoe misleidend de tabaksindustrie pubers verslaafd maakt en hoe die verslaving hun gezondheid levenslang ondermijnt.
*Cijfers uit Generatiemonitor, uitgevoerd door Ipsos I&O in opdracht van Gezondheidsfondsen voor Rookvrij.
In gesprek over roken, vapen en stress met jongeren
September 2025 gaat de Gezonde Huiskamer op tour langs middelbare scholen in de provincie Groningen. Er wordt al veel geprobeerd om deze trend te stoppen, maar weinig blijkt écht te werken. De Gezonde Huiskamer kiest daarom voor een andere aanpak: een open, eerlijk en vooral oordeelloos gesprek met jongeren. Door écht naar de jongeren te luisteren, hen te vragen hoe ze denken over roken en vapen én hen te voorzien van informatie, hopen we hen bewust te maken van hun eigen gedrag. We hebben ook aandacht voor de jongeren die niet roken en vapen, omdat juist zij kunnen bijdragen aan het versterken van de positieve norm.